वीरगञ्ज - छिमेकी जिल्ला बाग्मती प्रदेशका मकवानपुर र धादिड्ढा पहाडी क्षेत्रमा गाँजाको उत्पादन बढेको र पछिल्ला समयमा पर्सा र बारामा समेत गाँजाखेती मौलाउन थालेपछि गाँजा र चरेसको मूल्य आधा घटेको हो ।
पर्सामा गाँजाखेती करीब डेढ दशक अघि एकदमै नियन्त्रण भएको थियो । त्यस अघि यो जिल्ला गाँजाखेतीको लागि देशभर चर्चित थियो । पर्सा प्रहरी र गैरसरकारी संस्थाको प्रयासमा तत्कालीन प्रहरी उपरीक्षकहरू सुबोध घिमिरे, राजेन्द्र श्रेष्ठ र रमेश खरेलको प्रयासबाट गाँजाखेती नगण्य भएको थियो । तर पछिल्ला समयमा मकवानपुर र धादिङमा उत्पादित गाँजा पर्सा जिल्ला भएर भारत जाने क्रम बढेपछि यहाँका मानिसहरू पनि दुईरतीन वर्षदेखि गाँजाखेतीतर्फ आकर्षित भएको पाइन्छ ।
गत वर्षसम्म गाँजा भारतमा प्रतिकिलो २० हजार भारुसम्म पुगेको थियो । पर्सा जिल्लामा गाँजाखेती हुँदाको समयमा डेढ दशकअघि भारतमा मुश्किलले दुई सय भारु थियो । तर पर्सा र बारामा गाँजाखेती कम भएपछि गाँजाको माग बढेको र उत्पादन कम हुँदा मकवानपुर र धादिङमा उत्पादित गाँजा लोथर र मनहरीबाट पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्ज हुँदै जङ्गलको बाटो र सोही स्थानबाट विभिन्न सवारीसाधनहरूबाट जीतपुर भएर पर्सा जिल्लाका विभिन्न गन्तव्यमा पु¥याउने अनि त्यहाँबाट भारत खुला सीमाको फाइदा उठाएर पठाइने कार्य हुँदै आएको थियो ।
यसमा नेपाली सुरक्षाकर्मीहरूको पनि संलग्नता रहेको दाबी गरिन्छ । एकजना कारोबारीले लोथर, मनहरी भएर जङ्गल बाटो र जीतपुर भएर सडक बाटो हुँदै आउने गाँजा सो क्षेत्रमा पर्ने सुरक्षाकर्मीहरूलाई मिलाएर ल्याउने गरेको दाबी गरे ।
कसरी समातिन्छ गाँजा
लोथर र मनहरी भएर जङ्गल बाटो तथा जीतपुर भएर सडक बाटोबाट आउने गाँजा कारोबारीको सूचनाका आधारमा समातिने गरेको स्रोतको दाबी छ । पछिल्ला समयमा गाँजाको मूल्य आकाशिएपछि यस कारोबारमा संलग्न हुनेहरूको सङ्ख्यामा पनि वृद्धि भएको छ । कारोबारीहरूले सेटिङमा गाँजा ल्याउने र त्यसैमा कसैले विनासेटिङ गाँजा ल्याइरहेको बारेमा सेटिङमा रहेका कारोबारीहरूले नै सुरक्षाकर्मीहरूलाई सूचना चुहाएर समात्न लगाउने गरेका छन् ।
यसअलावा कारोबारीहरूले भारतीय व्यापारीलाई चक्मा दिनका लागि पनि गाँजा समात्न लगाउने गरेको स्रोतले जनाएको छ । पर्सा, बारा, मकवानपुर, धादिङमा भारतीय व्यापारीहरूको लगानीमा गाँजाखेती हुने गरेको छ । अधिकांश भारतीय व्यापारीले सो क्षेत्रका गाँजाखेतीमा लगानी गर्दै आएका छन् । उनीहरूलाई गाँजा समातिएको सूचना दिनका लागि सुरक्षाकर्मीहरूबाट समात्न लगाउने गरिएको स्रोतले जनाएको छ ।
यसैगरी, जङ्गल बाटो र सडक बाटोबाट आउने गाँजा लुटिएको नाटक मञ्चन गरेर भारतीय व्यापारीहरूलाई धोका दिने गरिएको स्रोतले जनाएको छ । गाँजा खरीदका लागि पाउने पेश्की रकम पचाउनका लागि पनि गाँजा लुटिएको घटना मञ्चन हुने गरेको छ । भारतीय व्यापारीहरू ठगिने क्रम बढेपछि अहिले गाँजाखेतीमा लगानी गर्ने भारतीय व्यापारीहरूको सङ्ख्या घट्दै गएको छ ।
उत्पादन बढेसँगै मूल्य घट्दै
मकवानपुर र धादिङमा उत्पादित गाँजाको मूल्य बढेको र त्यहाँबाट ढुवानी गरी भारत पु¥याउने कारोबारीहरू आर्थिकरूपमा मोटाउँदै गएपछि पर्सा र बारामा पनि गाँजाखेती फस्टाउन थालेको छ । गत वर्ष र यस वर्षको प्रहरी तथ्याङ्कले पनि पर्सामा गाँजाखेती बढेको पुष्टि गर्छ । मकवानपुर र धादिङपछि पर्सा र बारामा पुनः गाँजाखेती बढेपछि गाँजाको उत्पादन बढेको र बजार नपाएर मूल्य घट्न शुरू भएको कारोबारीले बताए ।
पर्सा जिल्लामा मकवानपुर र धादिङ भएर भित्रिने गाँजा ठोरी, जीराभवानी, पटेर्वासुगौली, सखुवाप्रसौनी गाउँपालिका, पर्सागढी नगरपालिका तथा वीरगंज महानगरपालिका क्षेत्रमा भण्डार हुन्छ । यी स्थानबाट खुला सीमाको फाइदा उठाएर भारत पु¥याइन्छ । अहिले भण्डार हुने स्थानमा गाँजाको कारोबार बढेर मूल्य घटेको स्रोतले जनाएको छ । गत वर्षसम्म प्रतिकिलो रु १५ हजार थियो भने अहिले सात हजारमा कारोबार भइरहेको स्रोतले जनाएको छ । यसैगरी, पर्सामा चरेस प्रतिकिलो रु १२ हजारमा कारोबार हुने गरेकोमा अहिले आठ हजारमा झरेको छ । भारतमा पनि भारु २२ बाट १५ हजारमा झरेको कारोबारीहरूले बताएका छन् । गाजाको धूलोलाई पकाएर चरेस तयारी गरिन्छ ।
